alevilik tarihi ne demek?

Alevilik Tarihi

Alevilik, kökleri İslam'ın erken dönemlerine dayanan, kendine özgü inanç, ibadet ve ritüelleri olan bir inanç sistemidir. Aleviliğin tarihi, karmaşık ve çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Temelinde İslam'ın tasavvufi yorumu, Şiilik, Türkmen gelenekleri ve Anadolu'nun yerel inançları bulunmaktadır.

Kökenleri:

• Hz. Ali ve Ehl-i Beyt Sevgisi: Aleviliğin temelinde, İslam peygamberi Hz. Muhammed'in amcasının oğlu ve damadı olan Hz.%20Ali'ye duyulan derin sevgi ve bağlılık yatar. Aleviler, Hz. Ali'yi Allah'ın aslanı ve batıni anlamda ilahi sırların taşıyıcısı olarak görürler. Ehl-i Beyt'e (Hz. Muhammed'in ailesi) duyulan saygı ve onların yaşadığı zulümlere karşı duyulan üzüntü, Alevi kimliğinin önemli bir parçasıdır.
• Tasavvufi Etkiler: Alevilik, İslam tasavvufundan önemli ölçüde etkilenmiştir. Tasavvuf'un temel prensipleri olan vahdet-i vücud (varlığın birliği), insan-ı kamil (olgun insan) ve aşk yoluyla Tanrı'ya ulaşma gibi kavramlar, Alevi düşüncesinde önemli bir yer tutar.
• Türkmen Gelenekleri ve Anadolu İnançları: Aleviliğin oluşumunda, Orta Asya'dan Anadolu'ya göç eden Türkmenlerin getirdiği şamanistik ve diğer inançların da etkisi olmuştur. Anadolu'nun yerel kültürü ve inançlarıyla harmanlanan bu unsurlar, Alevi ritüellerinin ve sembolizminin zenginleşmesine katkıda bulunmuştur.

Tarihi Gelişim:

• Anadolu'da Yayılması: Alevilik, 13. yüzyıldan itibaren Anadolu'da yayılmaya başlamıştır. Özellikle Baba%20İshak isyanı ve Hacı%20Bektaş%20Veli'nin öğretileri, Aleviliğin Anadolu'da kök salmasında önemli rol oynamıştır. Hacı Bektaş Veli'nin kurduğu Bektaşilik tarikatı, Alevi-Bektaşi geleneğinin önemli bir parçası haline gelmiştir.
• Osmanlı Dönemi: Osmanlı İmparatorluğu döneminde Aleviler, zaman zaman baskı ve zulme maruz kalmışlardır. Bu durum, Alevilerin daha kapalı ve gizli bir şekilde yaşamalarına ve inançlarını saklamalarına neden olmuştur (Taşlar hareketine sebep olmuştur).
• Cumhuriyet Dönemi: Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte Aleviler, daha özgür bir ortamda yaşamaya başlamışlardır. Ancak, Alevi kimliğinin tanınması ve haklarının güvence altına alınması konusunda hala sorunlar yaşanmaktadır.

Günümüz Aleviliği:

Günümüzde Alevilik, Türkiye, Balkanlar ve Avrupa'da yaygın olarak yaşayan bir inanç sistemidir. Aleviler, inançlarını ve kültürlerini yaşatma çabası içindedirler. Cemevleri, Alevi toplumunun ibadet yeri ve kültürel merkezleri olarak önemli bir rol oynamaktadır.

Önemli Kavramlar:

• On%20İki%20İmam: On%20İki%20İmam'a duyulan saygı ve bağlılık, Aleviliğin temel unsurlarından biridir.
• Cem: Cem, Alevilerin toplu olarak yaptıkları ibadet ve ritüeldir.
• Dede: Dede, Alevi toplumunda dini lider ve rehberdir.
• Semah: Semah, Alevi ritüellerinde önemli bir yere sahip olan, müzik eşliğinde yapılan dönerek ibadet etme şeklidir.

Alevilik tarihi, uzun ve çalkantılı bir süreçtir. Farklı kültürlerin ve inançların etkileşimiyle şekillenen Alevilik, kendine özgü bir kimlik ve dünya görüşü oluşturmuştur.